Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 36/ मन्त्र 9
    ऋषिः - दध्यङ्ङाथर्वण ऋषिः देवता - मित्रादयो लिङ्गोक्ता देवताः छन्दः - निचृदनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    2

    शन्नो॑ मि॒त्रः शं वरु॑णः॒ शन्नो॑ भवत्वर्य॒मा।शन्न॒ऽ इन्द्रो॒ बृह॒स्पतिः॒ शन्नो॒ विष्णु॑रुरुक्र॒मः॥९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    शम्। नः॒। मि॒त्रः। शम्। वरु॑णः। शम्। नः॒। भ॒व॒तु॒। अ॒र्य्य॒मा ॥ शम्। नः॒। इन्द्रः॑। बृह॒स्पतिः॑। शम्। नः॒। विष्णुः॑। उ॒रु॒क्र॒म इत्यु॑रुऽक्र॒मः ॥९ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    शन्नो मित्रँ शँवरुणः शन्नो भवत्वर्यमा । शन्न इन्द्रो बृहस्पतिः शन्नो विष्णुरुरुक्रमः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    शम्। नः। मित्रः। शम्। वरुणः। शम्। नः। भवतु। अर्य्यमा॥ शम्। नः। इन्द्रः। बृहस्पतिः। शम्। नः। विष्णुः। उरुक्रम इत्युरुऽक्रमः॥९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 36; मन्त्र » 9
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यानो, (उपासना व यज्ञ- यागादि कर्म न करणार्‍या सामान्यजनहो,) ज्याप्रमाणे (नः) आमचा (मित्रः) प्रिय मित्र आच्यासाठी (शम्) सुखकारी (भवतु) व्हावे आणि (वरूणः) जलाप्रमाणे शीतलत्व देणारा प्रिय मनुष्य आमच्यासाठी (शम्) सुखदायक व्हावा (त्याप्रमाणे तुम्हांसाठीही तो सुखकारी होवो) तसचे (अर्यमा) पदार्थांचा स्वामी वैश्य अथवा न्यायाधीश (नः) आमच्यासाठी (शम्) सुखकारी व्हावा आणि (इन्द्रः) परम ऐश्‍वर्यवान व (बृहस्पितिः) महती वेदरुप वाणीचा रक्षक विद्वान देखील (नः) आमच्यासाठी (शम्) कल्याणकारी होवो. तसेच (उरुक्रमः) शीघ्र (वा क्षणात) सृष्टिरचना करणारा तो (विष्णुः) सर्वव्यापी ईश्‍वर (नः) आमच्यासाठी (शम्) कल्याणकारी होवो, त्याप्रमाणे तुम्हा लोकांसाठीही तो कल्याणकारी होवो. ॥9॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. मुनष्यांसाठी हे हितकर उचित कर्म आहे की ते ज्याप्रमाणे स्वतः करिता सुखाची कामना करतात, त्याप्रमाणे इतरांसाठीही कामना करावी तसेच जसे ते स्वतः सत्संगात जातात, तद्वत इतरांसाठी सत्संगात जाण्याची प्रेरणा करावी. ॥9॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top