English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
मन्त्र चुनें
यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 109
ऋषिः - पाकाग्निर्ऋषिः
देवता - अग्निर्देवता
छन्दः - निचृदार्षी पङ्क्तिः
स्वरः - पञ्चमः
1
इ॒र॒ज्यन्न॑ग्ने प्रथयस्व ज॒न्तुभि॑र॒स्मे रायो॑ऽअमर्त्य। स द॑र्श॒तस्य॒ वपु॑षो॒ वि रा॑जसि पृ॒णक्षि॑ सान॒सिं क्रतु॑म्॥१०९॥
स्वर सहित पद पाठइ॒र॒ज्यन्। अ॒ग्ने॒। प्र॒थ॒य॒स्व॒। ज॒न्तुभि॒रिति॑ ज॒न्तुऽभिः॑। अ॒स्मेऽइत्य॒स्मे। रायः॑। अ॒म॒र्त्य॒। सः। द॒र्श॒तस्य॑। वपु॑षः। वि। रा॒ज॒सि॒। पृ॒णक्षि॑। सा॒न॒सिम्। क्रतु॑म् ॥१०९ ॥
स्वर रहित मन्त्र
इरज्यन्नग्ने प्रथयस्व जन्तुभिरस्मे रायोऽअमर्त्य । स दर्शतस्य वपुषो वि राजसि पृणक्षि सानसिङ्क्रतुम् ॥
स्वर रहित पद पाठ
इरज्यन्। अग्ने। प्रथयस्व। जन्तुभिरिति जन्तुऽभिः। अस्मेऽइत्यस्मे। रायः। अमर्त्य। सः। दर्शतस्य। वपुषः। वि। राजसि। पृणक्षि। सानसिम्। क्रतुम्॥१०९॥
विषय - माणूस कसा असावा, पुढील मंत्रात याविषयी सांगितले आहे-
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (सामाजिकजन ऐश्‍वर्यशाली परोपकारी श्रींमत व्यक्तीला संबोधून म्हणत आहेत) हे (अमर्त्य) संसारी मनुष्यांप्रमाणे तुम्ही नाश आणि हानीपासून विलग आहात (अग्ने) अग्नीप्रमाणे पुरुषार्थी आहात. (इरज्यन्) ऐश्‍वर्याचा संचय करीत करीत आपण (दर्शतस्य) प्रेक्षणीय (वपुष:) शरीर व रुप धारण करीत आहात. (सानसिम्) सनातन (क्रतुम्) ज्ञानाशीही (पृणक्षि) आपला संबंध आहे. (ऐश्‍वर्य, सौंदर्य आणि ज्ञान, या तीनही गुणांनी आपण समृद्ध आहात) आणि याच परोपकारवृत्तीमुळे तुम्ही विशेषत्वाने (विराजसि) सुशोभित आहात. असे गुणवान (स:) ते आपण (अस्मे) आम्हासाठी (जन्तुभि:) सर्व मनुष्यासाठी (राय:) धन-समृद्धीचा (प्रथमच) विस्तार विकास करा (पुरुषार्थाने धनसंपत्ती वाढवा आणि लोकोपकारासाठी त्याचा व्यय करा) ॥109॥
भावार्थ - भावार्थ- जो माणूस सर्व माणसांना सनातन वेदविद्या देतो आणि स्वत: श्रेष्ठ आचारवान असून कीर्तिमंत असतो, तोच ऐश्‍वर्यप्राप्ती करून इतरांनादेखील समृद्ध करतो ॥109॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal