Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 12
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 48
    ऋषिः - विश्वामित्र ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - भुरिगार्षी पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    अग्ने॒ यत्ते॑ दि॒वि वर्चः॑ पृथि॒व्यां यदोष॑धीष्व॒प्स्वा य॑जत्र। येना॒न्तरि॑क्षमु॒र्वात॒तन्थ॑ त्वे॒षः स भा॒नुर॑र्ण॒वो नृ॒चक्षाः॑॥४८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अग्ने॑। यत्। ते॒। दि॒वि। वर्चः॑। पृ॒थि॒व्याम्। यत्। ओष॑धीषु। अ॒प्स्वित्य॒प्ऽसु। आ। य॒ज॒त्र॒। येन॑। अ॒न्तरि॑क्षम्। उ॒रु। आ॒त॒तन्थेत्या॑ऽत॒तन्थ॑। त्वे॒षः। सः। भा॒नुः। अ॒र्ण॒वः। नृ॒चक्षा॒ इति॑ नृ॒ऽचक्षाः॑ ॥४८ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    अग्ने यत्ते दिवि वर्चः पृथिव्याँ यदोषधीष्वप्स्वा यजत्र । येनान्तरिक्षमुर्वाततन्थ त्वेषः स भानुरर्णवो नृचक्षाः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अग्ने। यत्। ते। दिवि। वर्चः। पृथिव्याम्। यत्। ओषधीषु। अप्स्वित्यप्ऽसु। आ। यजत्र। येन। अन्तरिक्षम्। उरु। आततन्थेत्याऽततन्थ। त्वेषः। सः। भानुः। अर्णवः। नृचक्षा इति नृऽचक्षाः॥४८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 12; मन्त्र » 48
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (यजत्र) संगती करण्यासाठी योग्य असे हे (अग्ने) विद्वान, (यत्‌) जे (ते) तुमच्या अग्नीप्रमाणे तेजस्वी (दिवि) द्योतनशील आत्म्यात (वर्च:) उत्तम विज्ञान आहे, ते (यत्‌) जे जे (पृथिन्याम्‌) पृथिवीत (ओषधी पु) यव आदी औषधींमध्ये आणि (अप्सु) प्राणांत वाजलात (वर्च:) तेज गुण आहेत, (त्या गुणांना तुम्ही जाणता) (येन) त्याद्वारे (नृचक्षा:) मनुष्यांना प्रकाश देणारा (भानु:) सूर्याचा तेज आणि (अर्णव:) जल-वृष्टी करणारी (त्वेष:) शक्ती आहे, त्यास जाणून घेऊन तुम्ही (येन) त्या ज्ञानाला (अन्तरिक्षम्‌)आकाशापर्यंत (उरु) पूर्ण वा अधिकपणे (आ त तन्थ) विस्तृत करता (औषधी, जल, सूर्य आणि वृष्टी यांचे ज्ञान संपादन करून अंतरिक्षापर्यंतचे ज्ञान मिळविता) (स:) ते ज्ञान आपण आम्हा सर्वांसाठी द्या. ॥48॥

    भावार्थ - भावार्थ - येथे वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. या जगातील ज्या ज्या पदार्थांचे ज्ञान-विज्ञान ज्या ज्या विद्वानाला आहे वा होईल, ते ते ज्ञान-विज्ञान इतरांनाही शीघ्र व अवश्‍य सांगावे, जर तसे सांगितले नाही, तर ते नष्ट होईल आणि कोणालाही ज्ञात राहणार नाही (परिणामी मानव जातीची हानी होईल) ॥48॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top