English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
मन्त्र चुनें
यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 86
ऋषिः - भिषगृषिः
देवता - वैद्यो देवता
छन्दः - निचृदनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
0
यस्यौ॑षधीः प्र॒सर्प॒थाङ्ग॑मङ्गं॒ परु॑ष्परुः। ततो॒ यक्ष्मं॒ विबा॑धध्वऽउ॒ग्रो म॑ध्यम॒शीरि॑व॥८६॥
स्वर सहित पद पाठयस्य॑। ओष॑धीः। प्र॒सर्प॒थेति॑ प्र॒ऽसर्प॑थ। अङ्ग॑मङ्ग॒मित्यङ्ग॑म्ऽअङ्गम्। प॑रुष्परुः। परुः॑परु॒रिति॒ परुः॑ऽपरुः। ततः॑। यक्ष्म॑म्। वि। बा॒ध॒ध्वे॒। उ॒ग्रः। म॒ध्य॒म॒शीरि॒वेति॑ मध्यम॒शीःऽइ॑व ॥८६ ॥
स्वर रहित मन्त्र
यस्यौषधीः प्रसर्पथाङ्गम्ङ्गम्परुष्परुः । ततो यक्ष्मँ वि बाधध्व उग्रो मध्यमशीरिव ॥
स्वर रहित पद पाठ
यस्य। ओषधीः। प्रसर्पथेति प्रऽसर्पथ। अङ्गमङ्गमित्यङ्गम्ऽअङ्गम्। परुष्परुः। परुःपरुरिति परुःऽपरुः। ततः। यक्ष्मम्। वि। बाधध्वे। उग्रः। मध्यमशीरिवेति मध्यमशीःऽइव॥८६॥
विषय - उचित पद्धतीने आणि योग्य प्रमाणात घेतल्यास औषधी रोग नष्ट करतात, याविषयी पुढील मंत्रात कथन केले आहे -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, (वस्य) ज्या रोगाचे वैशिष्ट्य आहे की (अड्गमड्गम्‌) शरीरातील सर्व अवयवांवर आणि (पुरुषारु:) प्रत्येक मर्मस्थानी आक्रमण करतो, त्या (उग्र) अतीव भयानक (मध्यमशीरिव) शरीरामध्ये मर्मस्थानीं लपलेल्या (यक्षम्‌) क्षयरोगाचा (विबाधस्व) विशेष रुपाने विनाश करा (तत:) त्यासाठी (औषधी:) औषधी (प्रसर्पथ) प्राप्त करा आणि त्यांचा उपयोग करा ॥86॥
भावार्थ - भावार्थ - जी माणसें वैद्यशास्त्राप्रमाणे औषधी सेवन करतात, ती शरीरातील सर्व अवयवांत दडलेल्या रोगांचा बाहेर काढून नष्ट करतात आणि अशाप्रकारे आनंदी राहतात ॥86॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal