Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 25
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 25/ मन्त्र 23
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - द्यौरित्यादयो देवताः छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    2

    अदि॑ति॒र्द्यौरदितिर॒न्तरि॑क्ष॒मदि॑तिर्मा॒ता स पि॒ता स पु॒त्रः।विश्वे॑ दे॒वाऽअदि॑तिः॒ पञ्च॒ जना॒ऽअदि॑तिर्जा॒तमदि॑ति॒र्जनि॑त्वम्॥२३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अदि॑तिः। द्यौः। अदि॑तिः। अ॒न्तरि॑क्षम्। अदि॑तिः। मा॒ता। सः। पि॒ता। सः। पु॒त्रः। विश्वे॑। दे॒वाः। अदि॑तिः। पञ्च॑। जनाः॑। अदि॑तिः। जा॒तम्। अदि॑तिः। जनि॑त्व॒मिति॒ जनि॑ऽत्वम् ॥२३ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    अदितिर्द्यारदितिरन्तरिक्षमदितिर्माता स पिता स पुत्रः । विश्वे देवाऽअदितिः पञ्च जनाऽअदितिर्जातमदितिर्जनित्वम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अदितिः। द्यौः। अदितिः। अन्तरिक्षम्। अदितिः। माता। सः। पिता। सः। पुत्रः। विश्वे। देवाः। अदितिः। पञ्च। जनाः। अदितिः। जातम्। अदितिः। जनित्वमिति जनिऽत्वम्॥२३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 25; मन्त्र » 23
    Acknowledgment

    सपदार्थान्वयः - हे मनुष्या युष्माभिद्यौरदितिरन्तरिक्षमदितिर्माता स पिता स पुत्रश्चादितिर्विश्वे देवा अदितिः पञ्च जना अदितिर्जातञ्जनित्वञ्चादितिरस्तीति वेद्यम् ॥ २३ ॥ सपदार्थान्वयः--हे मनुष्याः !युष्माभिर्द्यौःकारणरूपेण प्रकाशः अदितिः अखण्डिता;अन्तरिक्षम् आकाशम् अदितिःअविनाशि; माता सर्वस्य जगतो जननी प्रकृतिः सः परमेश्वर: पिता नित्यपालकः स पुत्रः ईश्वरस्य पुत्र इवाविनाशी चादितिः विनाशरहितः, विश्वे सर्वे देवाः दिव्यगुणादियुक्ताः पृथिव्यादयः अदितिः कारणरूपेण नाशरहिता, पञ्च एतत्संख्याकाः जनाः मनुष्याः प्राणा वा अदितिः स्वात्मरूपेण नित्यं; जातं यत्किञ्चिदुत्पन्नं कार्यं जनित्वम् उत्पत्स्यमानं चादितिः कारणरूपेण नित्यम् अस्तीति वेद्यम्॥ २५ । २३ ॥

    पदार्थः -
    (अदितिः) अखण्डिता (द्यौः) कारणरूपेण प्रकाश: (अदितिः) अविनाशि (अन्तरिक्षम्) आकाशम् (अदितिः) विनाशरहिता (माता) सर्वस्य जगतो जननी प्रकृतिः (सः) परमेश्वरः (पिता) नित्यपालकः (सः) (पुत्रः) ईश्वरस्य पुत्र इवाविनाशी (विश्वे) सर्वे (देवाः) दिव्यगुणादियुक्ताः पृथिव्यादयः (अदितिः) कारणरूपेण नाशरहिता (पञ्च) एतत्संख्याका: (जनाः) मनुष्याः प्राणा वा (अदितिः) स्वात्मरूपेण नित्यम् (जातम्) यत्किंचिदुत्पन्नं कार्यम् (अदितिः) कारणरूपेण नित्यम् (जनित्वम्) उत्पत्स्यमानम् ॥ २३ ॥

    भावार्थः - हे मनुष्या ! भवन्तो यत् किंचित् कार्यं जगत् पश्यन्ति तददृष्टकारणं विजानन्तु । जगन्निर्माता परमात्मा, जीवः, पृथिव्यादीनि तत्त्वानि, यज्जातं यच्च जनिष्यते, या च प्रकृतिस्तत् सर्वं स्वरूपेण नित्यमस्ति । न कदाप्यस्याभावो भवति, न चाभावाद्भावोत्पत्तिर्भवतीति विज्ञेयम् ॥

    भावार्थ पदार्थः - अदितिः=अदृष्टकारणम् । माता=जगन्निर्माता परमात्मा।पुत्रः=जीवः । विश्वेदेवाः=पृथिव्यादीनि तत्त्वानि । जनित्वम्=यज्जनिष्यते तत् । अदितिः=स्वरूपेण नित्यम् ॥

    विशेषः - प्रजापतिः । द्यौरित्यादयः=काररणरूपप्रकाशादयः । त्रिष्टुप् | धैवतः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top