Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 25/ मन्त्र 37
    ऋषिः - गोतम ऋषिः देवता - विद्वांसो देवता छन्दः - स्वराट् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    2

    मा त्वा॒ग्निर्ध्व॑नयीद् धू॒मग॑न्धि॒र्मोखा भ्राज॑न्त्य॒भि वि॑क्त॒ जघ्रिः॑।इ॒ष्टं वी॒तम॒भिगू॑र्त्तं॒ वष॑ट्कृतं॒ तं दे॒वासः॒ प्रति॑ गृभ्ण॒न्त्यश्व॑म्॥३७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    मा। त्वा॒। अ॒ग्निः। ध्व॒न॒यी॒त्। धू॒मग॑न्धि॒रिति॑ धू॒मऽग॑न्धिः। मा। उ॒खा। भ्राज॑न्ती। अ॒भि। वि॒क्त॒। जघ्रिः॑। इ॒ष्टम्। वी॒तम्। अ॒भिगू॑र्त्त॒मित्य॒भिऽगू॑र्त्तम्। वष॑ट्कृत॒मिति॒ वष॑ट्ऽकृतम्। तम्। दे॒वासः॑। प्रति॑। गृ॒भ्ण॒न्ति॒। अश्व॑म् ॥३७ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    मा त्वाग्निर्ध्वनयीद्धूमगन्धिर्माखा भ्राजन्त्यभि विक्त जघ्रिः । इष्टँवीतमभिगूर्तँवषट्कृतन्तन्देवासः प्रति गृभ्णन्त्यश्वम् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    मा। त्वा। अग्निः। ध्वनयीत्। धूमगन्धिरिति धूमऽगन्धिः। मा। उखा। भ्राजन्ती। अभि। विक्त। जघ्रिः। इष्टम्। वीतम्। अभिगूर्त्तमित्यभिऽगूर्त्तम्। वषट्कृतमिति वषट्ऽकृतम्। तम्। देवासः। प्रति। गृभ्णन्ति। अश्वम्॥३७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 25; मन्त्र » 37
    Acknowledgment

    सपदार्थान्वयः - हे मनुष्या यथा देवासो यमिष्टं वीतमभिगूर्तं वषट्कृतमश्वं प्रतिगृभ्णन्ति तं यूयमभि विक्त त्वा तं धूमगन्धिरग्निर्मा ध्वनयीत्तं जघ्रिर्भ्राजन्त्युखा मा ध्वनयीत् ॥ ३७ ॥ सपदार्थान्वयः-हे मनुष्याः ! यथा देवासः विद्वांसः यमिष्टम् अभीप्सितं, वीतं प्राप्तम्, अभिगूर्तम् अभितः कृतोद्यमं, वषट्कृतं क्रियासिद्धम्, अश्वं वेगवन्तं प्रतिगृभ्णन्ति गृह्णन्ति; तं यूयमभिविक्त सर्वतो विजानीत | त्वा =तं धूमगन्धिः धूमे गन्धो यस्य सः, अग्निः पावकः मा ध्वनयीत् शब्दयेत्, तं जघ्रिः जिघ्रति यस्याः सा भ्राजन्ती प्रकाशमाना उखा स्थाली मा ध्वनयीत् शब्दयेत् ॥ २५ । ३७ ॥

    पदार्थः -
    (मा) (त्वा) तम् (अग्निः) पावकः (ध्वनयीत्) शब्दयेत् (धूमगन्धिः) धूमे गन्धो यस्य सः (मा) (उखा) स्थाली (भ्राजन्ती) प्रकाशमाना (अभि) सर्वतः (विक्त) विजानीत (जघ्रिः) जिघ्रति यस्याः सा (इष्टम्) अभीप्सितम् (वीतम्) प्राप्तम् (अभिगूर्तम्) अभितः कृतोद्यमम् (वषट्कृतम्) क्रियासिद्धम् (तम्) (देवासः) विद्वांसः (प्रति) (गृभ्णन्ति) गृह्णन्ति (अश्वम्) वेगवन्तम् ॥३७ ॥

    भावार्थः - हे मनुष्या ! यथा विद्वांसो मांसाहारिणो निवार्याऽश्वादीनां वृद्धिं रक्षां च कुर्वन्ति तथा यूयमपि कुरुत । अग्न्यादिविघ्नेभ्यः पृथग् रक्षत ॥ २५ । ३७ ॥

    विशेषः - गोतमः । विद्वांसः=स्पष्टम् । स्वराट्पङ्क्तिः। पञ्चमः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top