यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 73
ऋषिः - कुत्स ऋषिः
देवता - अग्निर्देवता
छन्दः - आर्षी त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
2
आ॒जुह्वा॑नः सु॒प्रती॑कः पु॒रस्ता॒दग्ने॒ स्वं योनि॒मासी॑द साधु॒या। अ॒स्मिन्त्स॒धस्थे॒ऽअध्युत्त॑रस्मि॒न् विश्वे॑ देवा॒ यज॑मानश्च सीदत॥७३॥
स्वर सहित पद पाठआ॒जुह्वा॑न॒ इत्या॒जुऽह्वा॑नः। सु॒प्रती॑क॒ इति॑ सु॒ऽप्रती॑कः। पु॒रस्ता॑त्। अग्ने॑। स्वम्। योनि॑म्। आ। सी॒द॒। सा॒धु॒येति॑ साधु॒ऽया। अ॒स्मिन्। स॒धस्थे॑। अधि॑। उत्त॑रस्मिन्। विश्वे॑। दे॒वाः॒। यज॑मानः। च॒। सी॒द॒त॒ ॥७३ ॥
स्वर रहित मन्त्र
आजुह्वानः सुप्रतीकः पुरस्तादग्ने स्वँयोनिमा सीद साधुया । अस्मिन्त्सस्हस्थेऽअध्युत्तरस्मिन्विश्वे देवा यजमानश्च सीदत ॥
स्वर रहित पद पाठ
आजुह्वान इत्याजुऽह्वानः। सुप्रतीक इति सुऽप्रतीकः। पुरस्तात्। अग्ने। स्वम्। योनिम्। आ। सीद। साधुयेति साधुऽया। अस्मिन्। सधस्थे। अधि। उत्तरस्मिन्। विश्वे। देवाः। यजमानः। च। सीदत॥७३॥
विषय - योगज्ञ विद्वज्जनांनी कसे असावे (वागावे), याविषयी –
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (अग्ने योगाभ्यासाद्वारे ज्याचा आत्मा प्रकाशित आहे, असे हे योगी विद्वान, आपण (पुरस्तात्) सर्वांआधी (आजुह्वान:) सत्कारासाठी निमंत्रित करण्यास पात्र आहात (सुप्रतीक:) शुभ गुण अंगी धारण करणारे असून (यजमान:) योगविद्या शिकणारे आहात आपण (साधुया) श्रेष्ठ कर्म करीत (श्रेष्ठ आचरणद्वारे) (अस्मिन्) या (सधस्थे) एकत्र बसण्याच्या स्थानात (सभेमध्ये) बसून (स्वम्) आपल्या (योनिम्) (परमात्मरूप घरात) (आ, सीद) स्थित व्हा. (आपल्या आत्म्यास परमात्म्याच्या ध्यानात निमग्न करा.) (च) आणि (विश्वे (देवा:) दिव्य आला असणारे हे सर्व योगीजन हो, आपण आपल्या श्रेष्ठ उपचरणाद्वारे (उत्तरस्मिन्) उचित समयावर (योग्य वेळी) एकाच सत्य सिद्धांतावर (अधि, सीदत) स्थित व्हा. (आपल्या मतभेद होऊ नये. आपण सर्व एकविचारी असा) ॥73॥
भावार्थ - भावार्थ - जे योगाभ्यासी विद्वान लोक श्रेष्ठकर्म करीत आपसात प्रेमाने वागतात, परस्पराशी मधुर भाषण करतात, तसेच सर्वांचे जे अधिष्ठान परमेश्वर, त्यास प्राप्त करून सिद्ध योगी होतात. ॥73॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal