यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 78
ऋषिः - वसिष्ठ ऋषिः
देवता - विश्वकर्मा देवता
छन्दः - विराडतिजगती
स्वरः - निषादः
0
चित्तिं॑ जुहोमि॒ मन॑सा घृ॒तेन॒ यथा॑ दे॒वाऽइ॒हागम॑न् वी॒तिहो॑त्राऽऋता॒वृधः॑। पत्ये॒ विश्व॑स्य॒ भूम॑नो जु॒होमि॑ वि॒श्वक॑र्मणे वि॒श्वाहादा॑भ्यꣳ ह॒विः॥७८॥
स्वर सहित पद पाठचित्ति॑म्। जु॒हो॒मि॒। मन॑सा। घृ॒तेन॑। यथा॑। दे॒वाः। इ॒ह। आ॒गम॒न्नित्या॒गम॑न्। वी॒तिहो॑त्रा॒ इति॑ वी॒तिऽहो॑त्रा। ऋ॒ता॒वृधः॑। ऋ॒त॒वृध॒ इत्यृ॑त॒ऽवृधः॑। पत्ये॑। विश्व॑स्य। भूम॑नः। जु॒होमि॑। वि॒श्वक॑र्मण॒ इति॑ वि॒श्वऽक॑र्मणे। वि॒श्वाहा॑। अदा॑भ्यम्। ह॒विः ॥७८ ॥
स्वर रहित मन्त्र
चित्तिञ्जुहोमि मनसा घृतेन यथा देवाऽइहागमन्वीतिहोत्राऽऋतावृधः । पत्ये विश्वस्य भूमनो जुहोमि विश्वकर्मणे विश्वाहादाभ्यँ हवि ॥
स्वर रहित पद पाठ
चित्तिम्। जुहोमि। मनसा। घृतेन। यथा। देवाः। इह। आगमन्नित्यागमन्। वीतिहोत्रा इति वीतिऽहोत्रा। ऋतावृधः। ऋतवृध इत्यृतऽवृधः। पत्ये। विश्वस्य। भूमनः। जुहोमि। विश्वकर्मण इति विश्वऽकर्मणे। विश्वाहा। अदाभ्यम्। हविः॥७८॥
विषय - पुन्हा तोच विषय –
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (एक याज्ञिक उपासक म्हणत आहे) हे मनुष्यानो, (यथा) ज्याप्रमाणे मी (मनसा) विशेष ज्ञानाद्वारे आणि (घृतेन) घृताद्वारे (चित्तिम्) संचय करण्याच्या (यज्ञात समिधा आदींचा संजय, स्थापन आदी) क्रिया (जुहोमि) करतो (त्याप्रमाणे तुम्ही करा. योग्य व शास्त्रोक्त पद्धतीने यज्ञ करा) तसेच (इह) या जगात (वीतिहोत्रा:) ज्यांच्याद्वारे केला जाणारा यज्ञ अत्यंत श्रेष्ठ आहे, असे यज्ञकर्ता (ऋतांवृध:) सत्यमार्ग अनुसरणामुळे उन्नती करतात आणि (देवा:) कामना करणारे विद्वान लोक (भ्रमन:) (विश्वस्य) अनेक रुपात्मक या संसारात (विश्वकर्मणे) सर्वांकरिता योग्य कर्म करणाऱ्या (पल्ये) आणि सर्वांचा स्वामी असणाऱ्या जगदीश्वरासाठी (परमेश्वराप्रमाणेच जगाच्या कल्याणासाठी) (अदाभ्यम्) नष्ट न होणाऱ्या सुखकारक पदार्थांचा (विश्वाहा) सर्वकाळी सदा यज्ञात आहुती देण्यासाठी (आगमन्) येतात आणि मी (एक यज्ञिकदेखील) होम करण्यासाठी असे पदार्थ (जुहोमि) यज्ञात टाकतो. माझ्याप्रमाणे तुम्ही सर्व जणदेखील करीत जा. ॥78॥
भावार्थ - missing
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal