Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 34
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 34/ मन्त्र 46
    ऋषिः - विहव्य ऋषिः देवता - लिङ्गोक्ता देवताः छन्दः - भुरिक् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    2

    ये नः॑ स॒पत्ना॒ऽअप॒ ते भ॑वन्त्विन्द्रा॒ग्निभ्या॒मव॑ बाधामहे॒ तान्।वस॑वो रु॒द्राऽआ॑दि॒त्याऽउ॑परि॒स्पृशं॑ मो॒ग्रं चेत्ता॑रमधिरा॒जम॑क्रन्॥४६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    ये। नः॒। स॒पत्ना॒ इति॑ स॒ऽपत्नाः॑। अप॑। ते। भ॒व॒न्तु॒। इ॒न्द्रा॒ग्निभ्या॒मिती॑न्द्रा॒ग्निऽभ्या॑म्। अव॑। बा॒धा॒म॒हे॒। तान् ॥ वस॑वः। रु॒द्राः। आ॒दि॒त्याः। उ॒प॒रिस्पृश॒मित्युपरि॒ऽस्पृश॑म्। मा॒। उ॒ग्रम्। चेत्तार॑म्। अ॒धि॒रा॒जमित्य॑धिऽरा॒जम्। अ॒क्र॒न् ॥४६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    ये नः सपत्नाऽअप ते भवन्त्विन्द्राग्निभ्यामव बाधामहे तान् । वसवो रुद्रा आदित्या उपरिस्पृशम्मोग्रञ्चेत्तारमधिराजमक्रन् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    ये। नः। सपत्ना इति सऽपत्नाः। अप। ते। भवन्तु। इन्द्राग्निभ्यामितीन्द्राग्निऽभ्याम्। अव। बाधामहे। तान्॥ वसवः। रुद्राः। आदित्याः। उपरिस्पृशमित्युपरिऽस्पृशम्। मा। उग्रम्। चेत्तारम्। अधिराजमित्यधिऽराजम्। अक्रन्॥४६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 34; मन्त्र » 46
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (सेनाध्यक्ष इन्द्र प्रजाजनांना म्हणत आहे) हे मनुष्यानो (प्रजाजनहो), (नः) आमचे (ये) जे (सपत्ना) शत्रू असतील वा आहेत (ते) ते (अप, भवन्तु) दूर जावेत अर्थात् पराभूत व्हावेत (ताम्) त्या शत्रुसेनेला आम्ही (राजा प्रजा मिळून) (इन्द्राग्निभ्याम्) वायू आणि विद्युतेद्वारे संचालित अस्त्र-शस्त्रांनी (अव, बाधामहे) भयभीत व त्रस्त करू. तसेच ज्याप्रमाणे (वसवः) पृथ्वी आदी आठ वसू आणि (आदित्याः) बारा महिने (उपरिस्पृशम्) उच्च स्थानावर (आसनावर) बसणार्‍या (उग्रम्) तेजस्वी स्वभाव असलेल्या आणि (चेत्तारम्) सत्य-असत्य यांतील अंतर जाणणार्‍या निर्णायक (या) मला (म्हणजे राष्ट्राच्या प्रमुख राजा सेनाध्यक्षाला) (अधिराज्यम्) अधिपती व सामर्थ्यवान (अक्रन्) करतील वा करावे, त्याप्रमाणे तुम्ही (प्रजाजनदेखील) शत्रूचे निवारण करा आणि (विजयाप्रीत्यर्थ) माझा सत्कार करा. ॥46॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. पृथ्वी (भूमी, समुद्र, पर्वत आदी) ज्याच्या आधिपत्याखाली असतील, तो सर्वांचा अधिपती व्हावा. तसेच राजा असेल, त्याने शस्त्र-अस्त्रांचा संग्रह करीत शत्रूला पळवून लावावे आणि निष्कंटक राज्य करावे ॥46॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top