Yajurveda/20/18

यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 18

ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - वरुणो देवता छन्दः - भुरिगत्यष्टिः स्वरः - गान्धारः

यदापो॑ऽअ॒घ्न्या इति॒ वरु॒णेति॒ शपा॑महे॒ ततो॑ वरुण नो मुञ्च। अव॑भृथ निचुम्पुण निचे॒रुर॑सि निचुम्पु॒णः। अव॑ दे॒वैर्दे॒वकृ॑त॒मेनो॑ऽय॒क्ष्यव॒ मर्त्यै॒र्मर्त्य॑कृतं पुरु॒राव्णो॑ देव रि॒षस्पा॑हि॥१८॥

स्वर सहित पद पाठ

यत्। आपः॑। अ॒घ्न्याः। इति॑। वरु॑ण। इति॑। शपा॑महे। ततः॑। व॒रु॒ण॒। नः॒। मु॒ञ्च॒। अव॑भृ॒थेत्यव॑ऽभृथ। नि॒चि॒म्पु॒णेति॑ निऽचुम्पुण। नि॒चे॒रुरिति॑ निऽचे॒रुः। अ॒सि॒। नि॒चि॒म्पु॒ण इति॑ निऽचुम्पु॒णः। अव॑। दे॒वैः। दे॒वकृ॑त॒मिति॑ दे॒वऽकृ॑तम्। एनः॑। अ॒य॒क्षि॒। अव॑। मर्त्यैः॑। मर्त्य॑कृत॒मिति॒ मर्त्य॑ऽकृतम्। पु॒रु॒राव्ण॒ इति॑ पुरु॒ऽराव्णः॑। दे॒व॒। रि॒षः। पा॒हि॒ ॥१८ ॥

स्वर रहित मन्त्र

यदापोऽअघ्न्याऽइति वरुणेति शपामहे ततो वरुण नो मुञ्च । अवभृथ निचुम्पुण निचेरुरसि निचुम्पुणः । अव देवैर्देवकृतमेनो यक्ष्यव मर्त्यैर्मर्त्यकृतम्पुरुराव्णो देव रिषस्पाहि ॥

स्वर रहित पद पाठ

यत्। आपः। अघ्न्याः। इति। वरुण। इति। शपामहे। ततः। वरुण। नः। मुञ्च। अवभृथेत्यवऽभृथ। निचिम्पुणेति निऽचुम्पुण। निचेरुरिति निऽचेरुः। असि। निचिम्पुण इति निऽचुम्पुणः। अव। देवैः। देवकृतमिति देवऽकृतम्। एनः। अयक्षि। अव। मर्त्यैः। मर्त्यकृतमिति मर्त्यऽकृतम्। पुरुराव्ण इति पुरुऽराव्णः। देव। रिषः। पाहि॥१८॥

यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 18
Acknowledgment

यजुर्वेद टीका (बांग्ला) पण्डित सतीश चन्द्र विद्यारत्न - बंगाली

विषय - পুনস্তমেব বিষয়মাহ ॥
পুনঃ সেই বিষয়কে পরবর্ত্তী মন্ত্রে বলা হইয়াছে ॥

पदार्थ -
পদার্থঃ- হে (বরুণ) উত্তম প্রাপ্তি করাইবার এবং (দেব) দিব্য বোধের প্রদাতা তুমি (য়ৎ) যাহা (আপঃ) প্রাণ (অঘ্ন্যাঃ) মারিবার অযোগ্য গাভিগুলি (ইতি) এই প্রকারে বা হে (বরুণ) সর্বোৎকৃষ্ট ! (ইতি) এই প্রকারে আমরা (শপামহে) উপালম্ভ দিয়া থাকি (ততঃ) সেই অবিদ্যাদি ক্লেশ ও অধর্মাচরণের দ্বারা (নঃ) আমাদিগকে (মুঞ্চ) পৃথক কর । হে (অবভৃথ) ব্রহ্মচর্য্য এবং বিদ্যা দ্বারা নিষ্ণাত (নিচুম্পুণ) মন্দগামী ! তুমি (নিচেরুঃ) নিশ্চিত আনন্দদায়ক এবং (নিচুম্পুণঃ) নিশ্চিত আনন্দযুক্ত (অসি) আছো । এই কারণে (পুরুরাব্ণঃ) বহু দুঃখ দাতা (রিষঃ) হিংসা হইতে (পাহি) রক্ষা কর (দেবকৃতম্) যাহা বিদ্বান্দিগের কৃত (এনঃ) অপরাধ তাহাকে (দেবৈঃ) বিদ্বান্দিগের সহ (অবায়ক্ষি) নাশ করে, যাহা (মর্ত্যকৃতম্) মনুষ্যদিগের কৃত অপরাধ তাহাকে (মর্ত্যৈঃ) মনুষ্যদিগের সঙ্গ হইতে (অব) ছাড়াইয়া দেয় ॥ ১৮ ॥

भावार्थ - ভাবার্থঃ- অধ্যাপক ও উপদেশক মনুষ্যদিগকে শিষ্যগণ এমন সত্যবাদী সিদ্ধ করা উচিত যাহাতে ইহাদেরকে কোথাও শপথ না করিতে হয় । যাহা যাহা মনুষ্যদিগকে শ্রেষ্ঠ কর্মের আচরণ করিতে হয়, উহা সকলকে আচরণ করা উচিত এবং অধর্মরূপ হয় উহা কাহাকে কখনও করা উচিত নয় ॥ ১৮ ॥

मन्त्र (बांग्ला) - য়দাপো॑ऽঅ॒ঘ্ন্যা ইতি॒ বরু॒ণেতি॒ শপা॑মহে॒ ততো॑ বরুণ নো মুঞ্চ । অব॑ভৃথ নিচুম্পুণ নিচে॒রুর॑সি নিচুম্পু॒ণঃ । অব॑ দে॒বৈর্দে॒বকৃ॑ত॒মেনো॑ऽয়॒ক্ষ্যব॒ মর্ত্যৈ॒র্মর্ত্য॑কৃতং পুরু॒রাব্ণো॑ দেব রি॒ষস্পা॑হি ॥ ১৮ ॥

ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - য়দিত্যস্য প্রজাপতির্ঋষিঃ । বরুণো দেবতা । ভুরিগত্যষ্টিশ্ছন্দঃ ।
গান্ধারঃ স্বরঃ ॥

इस भाष्य को एडिट करें

इस मन्त्र के सभी भाष्य देखें -

पिछला मन्त्र

अगला मन्त्र

मेनू बार

साइडबार

यजुर्वेद अध्याय - 20

मन्त्र चुनें

यजुर्वेद टीका (बांग्ला) पण्डित सतीश चन्द्र विद्यारत्न - बंगाली