Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 22
    ऋषिः - मयोभूर्ऋषिः देवता - द्रविणोदा देवता छन्दः - निचृदार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    1

    उद॑क्रमीद् द्रविणो॒दा वा॒ज्यर्वाकः॒ सुलो॒कꣳ सुकृ॑तं पृथि॒व्याम्। ततः॑ खनेम सु॒प्रती॑कम॒ग्निꣳ स्वो॒ रुहा॑णा॒ऽअधि॒ नाक॑मुत्त॒मम्॥२२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उत्। अ॒क्र॒मी॒त्। द्र॒वि॒णो॒दा इति॑ द्रविणः॒ऽदाः। वा॒जी। अर्वा॑। अक॒रित्यकः॑। सु। लो॒कम्। सुकृ॑त॒मिति॒ सुऽकृ॑तम्। पृ॒थि॒व्याम्। ततः॑। ख॒ने॒म॒। सु॒प्रती॑क॒मिति॑ सु॒ऽप्रती॑कम्। अ॒ग्निम्। स्व᳖ इति॑ स्वः᳖। रुहा॑णाः। अधि॑। नाक॑म्। उ॒त्त॒ममित्यु॑त्ऽत॒मम् ॥२२ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    उदक्रमीद्द्रविणोदा वाज्यर्वाकः सु लोकँ सुकृतम्पृथिव्याम् ततः खनेम सुप्रतीकमग्निँ स्वो रुहाणाऽअधि नाकमुत्तमम् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    उत्। अक्रमीत्। द्रविणोदा इति द्रविणःऽदाः। वाजी। अर्वा। अकरित्यकः। सु। लोकम्। सुकृतमिति सुऽकृतम्। पृथिव्याम्। ततः। खनेम। सुप्रतीकमिति सुऽप्रतीकम्। अग्निम्। स्व इति स्वः। रुहाणाः। अधि। नाकम्। उत्तममित्युत्ऽतमम्॥२२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 11; मन्त्र » 22
    Acknowledgment

    भावार्थ -

    ( अर्वा ) अश्व के समान बलवान् एवं ( वाजी ) ज्ञानवान्, ( द्रविणोदा : ) प्रकाशप्रद सूर्य के समान विद्वान् राजा ( उत् अक्रमीत् ) उदय को प्राप्त होता है और ( पृथिव्याम् ) इस पृथिवी पर ( लोकम् ) समस्त लोक, जन समुदाय को ( सुकृतम् ) पुण्य आचारवान् श्रेष्ठ ( सु अकः ) बना देता है। हम लोग ( उत्तमम् ) उत्तम, सर्वोकृष्ट (नाकम् सुखमय लोक को ( अधिरुहाणा: ) प्राप्त कर ( ततः ) वहां (सुप्रतीकम् ) उत्तम, कान्तिमान सुन्दर ( अग्निम् ) सुवर्ण के समान कान्तिमान्, विद्वान् पुरुष को (खनेम ) प्राप्त करें । उत्तम राजा राज्य को उत्तम बनावे प्रजा के उस उत्तम राज्य में से ही विद्वान् नररत्न उत्पन्न होंगे । शत० ६ । ३ । ३ । १४ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -

    प्रजापतिः साध्वा वा ऋषयः।द्रविणोदा वाजी देवता । निचृदार्षी त्रिष्टुप् । धैवतः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top