English
अथर्ववेद - काण्ड 13/ सूक्त 2/ मन्त्र 45
सूक्त - ब्रह्मा
देवता - रोहितः, आदित्यः, अध्यात्मम्
छन्दः - अतिजागतगर्भा जगती
सूक्तम् - अध्यात्म सूक्त
पर्य॑स्य महि॒मा पृ॑थि॒वीं स॑मु॒द्रं ज्योति॑षा वि॒भ्राज॒न्परि॒ द्याम॒न्तरि॑क्षम्। सर्वं॑ सं॒पश्य॑न्त्सुवि॒दत्रो॒ यज॑त्र इ॒दं शृ॑णोतु॒ यद॒हं ब्रवी॑मि ॥
स्वर सहित पद पाठपरि॑ । अ॒स्य॒ । म॒हि॒मा । पृ॒थि॒वीम् । स॒मु॒द्रम् । ज्योति॑षा । वि॒ऽभ्राज॑न् । परि॑ । द्याम् । अ॒न्तरि॑क्षम् । सर्व॑म् । स॒म्ऽपश्य॑न् । सु॒ऽवि॒दत्र॑: । यज॑त्र: । इ॒दम् । शृ॒णो॒तु॒ । यत् । अ॒हम् । ब्रवी॑मि ॥२.४५॥
स्वर रहित मन्त्र
पर्यस्य महिमा पृथिवीं समुद्रं ज्योतिषा विभ्राजन्परि द्यामन्तरिक्षम्। सर्वं संपश्यन्त्सुविदत्रो यजत्र इदं शृणोतु यदहं ब्रवीमि ॥
स्वर रहित पद पाठपरि । अस्य । महिमा । पृथिवीम् । समुद्रम् । ज्योतिषा । विऽभ्राजन् । परि । द्याम् । अन्तरिक्षम् । सर्वम् । सम्ऽपश्यन् । सुऽविदत्र: । यजत्र: । इदम् । शृणोतु । यत् । अहम् । ब्रवीमि ॥२.४५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 13; सूक्त » 2; मन्त्र » 45
भाषार्थ -
(अस्य) इस की (महिमा) महिमा (पृथिवीं, समुद्रं, परि) पृथिवी और समुद्र के चारों ओर फैली हुई है, (ज्योतिषा विभ्राजन) ज्योति द्वारा प्रकाशमान परमेश्वर (द्याम्, अन्तरिक्षम्, परि) द्युलोक और अन्तरिक्ष के चारों ओर व्याप्त है। (सर्वं सं पश्यन् सुविदत्रः यजत्रः इदं शृणोतु यद् अहं ब्रवीमि) सब को सम्यक्-देखता हुआ, सम्यक्-ज्ञानी, संसार-यज्ञ का रचयिता परमेश्वर इस वचन को सुनें जिसे मैं कहता हूं।
टिप्पणी -
[शृणोतु= प्रार्थी के कथन को परमेश्वर तो सुन सकता है, सूर्य पिण्ड नहीं, देखो मन्त्र (४४)]।