Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 29
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 29/ मन्त्र 22
    ऋषिः - भार्गवो जमदग्निर्ऋषिः देवता - वायवो देवताः छन्दः - विराट् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    0

    तव॒ शरी॑रं पतयि॒ष्ण्वर्व॒न्तव॑ चि॒त्तं वात॑ऽइव॒ ध्रजी॑मान्। तव॒ शृङ्गा॑णि॒ विष्ठि॑ता पुरु॒त्रार॑ण्येषु॒ जर्भुराणा चरन्ति॥२२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    तव॑। शरी॑रम्। प॒त॒यि॒ष्णु। अ॒र्व॒न्। तव॑। चि॒त्तम्। वात॑ इ॒वेति॒ वातः॑ऽइव। ध्रजी॑मान्। तव॑। शृङ्गा॑णि। विष्ठि॑ता। विस्थि॒तेति॒ विऽस्थि॑ता। पु॒रु॒त्रेति॑ पुरु॒ऽत्रा। अर॑ण्येषु। जर्भु॑राणा। च॒र॒न्ति॒ ॥२२ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    तव शरीरम्पतयिष्ण्वर्वन्तव चित्तँवातऽइव ध्रजीमान् । तव शृङ्गाणि विष्ठिता पुरुत्रारण्येषु जर्भुराणा चरन्ति ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    तव। शरीरम्। पतयिष्णु। अर्वन्। तव। चित्तम्। वात इवेति वातःऽइव। ध्रजीमान्। तव। शृङ्गाणि। विष्ठिता। विस्थितेति विऽस्थिता। पुरुत्रेति पुरुऽत्रा। अरण्येषु। जर्भुंराणा। चरन्ति॥२२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 29; मन्त्र » 22
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (अवेन्) घोड्याप्रमाणे (धाडशी व बलवान असलेले) हे वीर पुरूष, (तव) तुमचे (पतयिष्णु) नाशिवंत हे शरीरम्) शरीर, (तव) तुमची (चित्तम्) अंतःकरणाची वृत्ती (वात इव) वायूप्रमाणे (ध्रजीमान्) वेगवान आणि दूरस्थ विषयांना देखील शीघ्र जाणणारी आहे. (तव) तुमच्या (पुरूचा) अनेक (आण्येषु वनांत (जर्भुराणा) शीघ्र धारण-पोषण करणारे (शृङ्गाणि) शृंगाप्रमाणे (पर्वतशिखरा प्रमाणे) तुम्ही (विष्ठिता) विशेष रूपाने स्थापित केलेल्या सैन्याच्या तुकड्या (चरन्ति) सर्वत्र रक्षणासाठी विचरण करतात. तसे हे वीर पुरूष तुम्ही धर्माचे आचरण करा. ॥22॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात उपमा अलंकार आहे. जे मनुष्य अनित्य शरीर प्राप्त करूनही नित्य मोठे कार्य करतात, ते अतुलनीय सुख प्राप्त करतात, तसेच जे वन्य पशूंप्रमाणे (धाडसी, आक्रमणकारी) असलेले सेवक व सैन्य असते, ते सैन्य अश्याप्रमाणे शीघ्रगामी होऊन शत्रूवर विजय मिळविण्यात समर्थ होतात ॥22॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top