Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 29
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 29/ मन्त्र 52
    ऋषिः - भारद्वाज ऋषिः देवता - शरदृतुर्देवता छन्दः - भुरिक् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    वन॑स्पते वी॒ड्वङ्गो॒ हि भू॒याऽअ॒स्मत्स॑खा प्र॒तर॑णः सु॒वीरः॑।गोभिः॒ सन्न॑द्धोऽअसि वी॒डय॑स्वास्था॒ता ते॑ जयतु॒ जेत्वा॑नि॥५२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    वन॑स्पते। वी॒ड्व᳖ङ्ग॒ इति॑ वी॒डुऽअ॑ङ्गः। हि। भू॒याः। अ॒स्मत्स॒खेत्य॒स्मत्ऽस॑खा। प्र॒तर॑ण॒ इति॑ प्र॒ऽतर॑णः। सु॒वीर॒ इति॑ सु॒ऽवीरः॑। गोभिः॑। सन्न॑द्ध॒ इति॒ सम्ऽन॑द्धः अ॒सि॒। वी॒डय॑स्व। आ॒स्था॒तेत्या॑ऽस्था॒ता। ते॒। ज॒य॒तु॒। जेत्वा॑नि ॥५२ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    वनस्पते वीड्वङ्गो हि भूयाऽअस्मत्सखा प्रतरणः सुवीरः । गोभिः सन्नद्धोऽअसि वीडयस्वास्थाता ते जयतु जेत्वानि् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    वनस्पते। वीड्वङ्ग इति वीडुऽअङ्गः। हि। भूयाः। अस्मत्सखेत्यस्मत्ऽसखा। प्रतरण इति प्रऽतरणः। सुवीर इति सुऽवीरः। गोभिः। सन्नद्ध इति सम्ऽनद्धः असि। वीडयस्व। आस्थातेत्याऽस्थाता। ते। जयतु। जेत्वानि॥५२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 29; मन्त्र » 52
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (वनस्पते) किरणांचा रक्षक जो सूर्य, त्या सूर्याप्रमाणे वन आदीचे रक्षक हे विद्यावान राजन्, आपण (अस्मत्सखा) आमचे रक्षक मित्र आहात. (प्रतरणः) शत्रुसैन्याचा विध्वंस करणारे असून (सुवीरः) सुंदर वीर पुरूष आपले सहायक आहेत. आपण (वीड्वङ्गः) उत्तम बलवान शरीर व अवयव असलेले असे (हि) निश्‍चयाने (भूया!) व्हा. (अशी आमची कामना आहे) (गोभिः) पृथ्वी (राज्य) आदी सह आपले (सनद्धः) संबंध ठेवण्यासाठी (राष्ट्राच्या रक्षणासाठी) नेहमी तत्पर (असि) आहात आम्हाला (वीडयस्व) दृढ व निर्भय करा (ते) आपला (आस्थाती) युद्धात अविचल राहणारा तो वीर सेनापती (जेत्वानि) जिंकण्यास योग्य म्हणजे दुष्ट अन्यायी शत्रूंवर (जयतु) अवश्य विजय मिळवील (असा आमचा दृढ विश्‍वास आहे) ॥52॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. ज्याप्रमाणे सूर्याशी त्याच्या किरणांचा आणि किरणांशी सूर्याचा नित्य सम्बन्ध आहे, त्याप्रमाणे राजा, त्याची सेना आणि प्रजेचा सम्बन्ध असणे उचित आहे. जर सेनापती आदी (मंत्री, अधिकारी, नायक) आदी जितेंद्रिय व शूरवीर असतील, तर प्रजादेखील जितेंद्रिय होईल. ॥52॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top