Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 19/ मन्त्र 37
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - सरस्वती देवता छन्दः - भुरिगष्टिः स्वरः - मध्यमः
    1

    पु॒नन्तु॑ मा पि॒तरः॑ सो॒म्यासः॑ पु॒नन्तु॑ मा पिताम॒हाः पु॒नन्तु॒ प्रपि॑तामहाः। प॒वित्रे॑ण श॒तायु॑षा। पु॒नन्तु॑ मा पिताम॒हाः पु॒नन्तु॒ प्रपि॑तामहाः। प॒वित्रे॑ण श॒तायु॑षा विश्व॒मायु॒र्व्यश्नवै॥३७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    पु॒नन्तु॑। मा॒। पि॒तरः॑। सो॒म्यासः॑। पु॒नन्तु॑। मा॒। पि॒ता॒म॒हाः। पु॒नन्तु॑। प्रपि॑तामहा॒ इति॒ प्रऽपि॑तामहाः। प॒वित्रे॑ण। श॒तायु॒षेति॑ श॒तऽआ॑युषा। पु॒नन्तु॑। मा॒। पि॒ता॒म॒हाः। पु॒नन्तु॑। प्रपि॑तामहा॒ इति॒ प्रऽपि॑तामहाः। प॒वित्रे॑ण। श॒तायु॒षेति॑ श॒तऽआ॑युषा। विश्व॑म्। आयुः॑। वि। अ॒श्न॒वै॒ ॥३७ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    पुनन्तु मा पितरः सोम्यासः पुनन्तु मा पितामहाः । पुनन्तु प्रपितामहाः पवित्रेण शतायुषा । पुनन्तु मा पितामहाः सोम्यासः पुनन्तु प्रपितामहाः । पवित्रेण शतायुषा विश्वमायुर्व्यश्नवै ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    पुनन्तु। मा। पितरः। सोम्यासः। पुनन्तु। मा। पितामहाः। पुनन्तु। प्रपितामहा इति प्रऽपितामहाः। पवित्रेण। शतायुषेति शतऽआयुषा। पुनन्तु। मा। पितामहाः। पुनन्तु। प्रपितामहा इति प्रऽपितामहाः। पवित्रेण। शतायुषेति शतऽआयुषा। विश्वम्। आयुः। वि। अश्नवै॥३७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 19; मन्त्र » 37
    Acknowledgment

    भावार्थ -
    ( सोम्यासः ) ऐश्वर्य, राज्य कार्य में स्थित सोम राजा के समान शान्त, तेजस्वी ( पितरः ) पालक गुरु, आचार्य, विद्वान् ऋत्विग आदि (मा पुनन्तु) मुझे पवित्र करें। निन्दा योग्य असत् आचार से छुड़ा- कर, शुद्ध व्यवहार में प्रवृत्त करें । ( पितामहाः मा पुनन्तु ) पिता के समान पालकों के भी पालक, गुरुओं के गुरु, शासकों के शासक पुरुष मुझे पवित्र आचार वाला करें। (प्रपितामहाः पुनन्तु) उनके पूज्य लोग भी मुझे पवित्र बनावें । वे (पवित्रेण) पवित्र (शतायुषा) सौ वर्ष के पूर्ण दीर्घ जीवन से मुझे पवित्र करें। (पुनन्तु पिता०, पुनन्तु प्रपिता० पवित्रेण शतायुषा ० ) पूर्ववत् । जिसमें मैं ( विश्वम् ) समस्त, सम्पूर्ण (आयुः) जीवन का (व्यश्नवैः) भोग करूं । ( ३७-४५ ) शत० १२ । ८ । ९ । १८ ॥ दिलीप वसिष्ठ से कहते हैं. कि- पुरुषायुषजीविन्यो निरातङ्का निरीतयः । यन्मदीयाः प्रजास्तस्य हेतुस्त्वद्द्ब्रह्मवर्चसम् ॥ रघुवंश १ । ६३ ॥ जो मेरी प्रजाएं निर्भय, निरापद होकर पूर्ण आयु भोगती हैं उसमें आपका ब्रह्मतेज, सत् शिक्षा ही कारण है ।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ३७–५४ नवर्चे पावमानं सूक्तम् । सरस्वती । भुरिगष्टिः । मध्यमः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top