Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 33/ मन्त्र 18
    ऋषिः - वसिष्ठ ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - स्वराट् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    2

    आप॑श्चित्पिप्यु स्त॒र्यो̫ न गावो॒ नक्ष॑न्नृ॒तं ज॑रि॒तार॑स्तऽइन्द्र। या॒हि वा॒युर्न नि॒युतो॑ नो॒ऽअच्छा॒ त्वꣳहि धी॒भिर्दय॑से॒ वि वाजा॑न्॥१८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आपः॑। चि॒त्। पि॒य्युः॒। स्त॒र्य्य᳕। न। गावः॑। नक्ष॑न्। ऋ॒तम्। ज॒रि॒तारः॑। ते॒। इ॒न्द्र॒ ॥ या॒हि। वा॒युः। न। नि॒युत॒ इति॑ नि॒ऽयुतः॑। नः॒। अच्छ॑। त्वम्। हि। धी॒भिः। दय॑से। वि। वाजा॑न् ॥१८ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    आपश्चित्पिप्यु स्तर्या न गावो नक्षन्नृतञ्जरितारस्तऽइन्द्र । याहि वायुर्न नियुतो नोऽअच्छा त्वँ हि धीभिर्दयसे वि वाजान् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    आपः। चित्। पिय्युः। स्तर्य्य। न। गावः। नक्षन्। ऋतम्। जरितारः। ते। इन्द्र॥ याहि। वायुः। न। नियुत इति निऽयुतः। नः। अच्छ। त्वम्। हि। धीभिः। दयसे। वि। वाजान्॥१८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 33; मन्त्र » 18
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (इन्द्र) परमैश्‍वयुक्त विद्वान, (ते) आपली (जरितारम्) स्तुती करणारे लोक (आपः) जलाप्रमाणे (पिप्युः) वाढतात (उन्नती करतात) आणि (स्तर्यः) विस्तारासाठी (गावः) (न) जशी किरणें प्रसार पावतात, तसे (ऋतम्) स्तुतीकारक लोक सत्याला-सत्याचरणाला (नक्षन्) प्राप्त करतात (तुझे प्रशंसक सदाचारी होतात) (नः) आम्ही (न) वायूप्रमाणे (वाजान्) विज्ञानवान वा शक्तिवान लोकांना (नियुतः) वेगादी गुणांनी सुशोभिक होऊन (त्वम्) आपण (अच्छा) चांगल्यारीतीने (यहि) प्राप्त व्हा. (द्वि) यामुळे (धीभिः) बुद्धीने वा कर्माने (वि, दयसे) विशेष दया करणारे आपण (चित्) आमच्या सत्काराला पात्र आहात. (आम्हाला आपण ज्ञान व क्रियेचे शिक्षण देता, त्यामुळे आम्ही आपला सत्कार-सम्मान करतो) ॥18॥

    भावार्थ - भावार्थ-या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. जर उपदेशक आणि अध्यापक पदार्थांचे गुण, कर्म आणि स्वभाव यांची माहिती घेणारे असतील, तर सर्व माणसें विद्यावान आणि दयावान होतील ॥18॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top