सपदार्थान्वयः - हे भुवस्पते=विद्वन् ! पृथिव्याः स्वामिन् ! त्वं मे=मम भद्रः सुखकारी असि भवसि । यन्नौ=तव मम च आवयोः संस्कृतं शिल्पविद्या संस्कारयुक्तं सर्वर्त्तुकं यानमस्ति [तत्] तेन विश्वानि सर्वाणिधामानि स्थानानि अभिप्रच्यवस्व=अभितः प्रकृष्टतया गच्छ, यथा यथा सर्वत्राभिगच्छन्तं [त्वा]=त्वां त्वां गृहादिषूपस्थितं परिपरिणः परितः सर्वतश्छलेन रात्रौ वा परस्वादायिनश्चोराः, वृकाः स्तेनाः, मा विदन् न विदन्तु= प्राप्नुवन्तु तथा प्रयतस्व। परदेशसेविनं [त्वा] त्वां प्रवाससेविनं त्वांयथा परिपन्थिनः उत्कोचका दस्यवः, वृकाः स्तेनाः, मा विदन् न लभन्तां तथाऽनुतिष्ठ । यथा परदेशसेविनं [त्वा]=त्वां त्वामैश्वर्यवन्तम् अघायव:=पापिनो मनुष्याः आत्मनोऽघं=पापमिच्छवः मा विदन् न लभन्तां तथाऽनुजानीहि । त्वं श्येन: श्येन इव भूत्वा तेभ्यः परापत=गच्छैतान् वा परायत=दूरे गमयैवं कृत्वा यजमानस्य सङ्गमं कर्त्तुं योगस्य पूज्यस्य मनुष्यस्य गृहान् द्वीपखण्डदेशान्तरस्थानानि गच्छ गमनं कुरु यतो मार्गे किञ्चिदपि दुःखं न स्यात् ।। ४ । ३४ ॥ [यन्नौ=तव मम च संस्कृतं यानमस्ति [तत्]=तेन विश्वानिधामान्यभिप्रच्यवस्व=अभितः प्रकृष्टतया गच्छ,.....त्वं श्येनो भूत्वा तेभ्यः परापत=गच्छैतान् वा परापत=दूरे गमयैवं कृत्वा यजमानस्य गृहान् गच्छ, यतो मार्गे किञ्चिदपि दुःखं न स्यात् ]

पदार्थः -
(भद्रः) सुखकारी (मे) मम (असि) भवसि (प्र) प्रकर्षे (च्यवस्व) गच्छ (भुव:) पृथिव्याः (पते) स्वामिन्! (विश्वानि) सर्वाणि (अभि) आभिमुख्ये (धामानि) स्थानानि (मा) निषेधे (त्वा) त्वां गृहादिषूपस्थितम् (परिपरिणः) परितः सर्वतश्छलेन रात्रौ वा परस्वादायिनश्चोराः । छन्दसि परिपन्थिपरिपरिणौ पर्य्यवस्थातरि॥ अ०५ ।२। ८९॥ अनेनैतौ शब्दौ स्तेनविषये निपात्येते (विदन्) विन्दन्तु प्राप्नुवन्तु । अत्र सर्वत्र वा छन्दसि सर्वे विधयो भवन्तीति नुमटोरभावो लोडर्थे लुङ् च (मा) निषेधार्थे (त्वा) प्रवाससेविनं त्वाम् (परिपन्थिनः) उत्कोचका दस्यवः (विदन्) लभन्ताम् (मा) निषेधार्थे (त्वा) त्वामैश्वर्यवन्तम् (वृकाः) स्तेनाः। वृक इति स्तेननामसु पठितम् ॥निघं० ३ ।२४॥ (अघायव:) आत्मनोऽयं=पापमिच्छवः (विदन्) लभन्ताम् (श्येनः ) श्येन इव (भूत्वा) (परा) दूरार्थे (पत) गच्छ(यजमानस्य) सद्धगमं कर्त्तुं योग्यस्य पूज्यस्य मनुष्यस्य (गृहान्) द्वीपखण्डदेशान्तरस्थानानि (गच्छ) गमनं कुरु (तत्) (नौ) आवयोः (संस्कृतम्) शिल्पविद्यासंस्कारयुक्तं सर्वर्त्तुकम् ॥ अयं मंत्रः शत० ३ ।३ ।४ । १४-१६ व्याख्यातः॥ ३४ ॥

भावार्थः - अत्र वाचकलुप्तोपमालङ्कारः ।।मनुष्यैरुत्तमानि विमानादीनि यानानि रचयित्वा, तत्र स्थित्वा, तानि यथायोग्यं प्रचाल्य, श्येन इव द्वीपाद्यन्तरं देशं गत्वा, धनं प्राप्य, तस्मादागत्य, दुष्टेभ्यः प्राणिभ्यो दूरं स्थित्वा सर्वदा सुखं भोक्तव्यम् ।। ४ । ३४ ।।

विशेषः - वत्सः।यजमानः=विद्वान् ॥ पूर्वस्य भुरिगार्ची गायत्री।षड्ज:। मा त्वेत्यस्य भुरिगार्ची बृहती।मध्यमः। श्येनो भूत्वेत्यस्य विराडार्च्यनुष्टुप् । गान्धारः॥