Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 20
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 38
    ऋषिः - आङ्गिरस ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    ई॒डि॒तो दे॒वैर्हरि॑वाँ२ऽअभि॒ष्टिरा॒जुह्वा॑नो ह॒विषा॒ शर्द्ध॑मानः। पु॒र॒न्द॒रो गो॑त्र॒भिद् ्वज्र॑बाहु॒राया॑तु य॒ज्ञमुप॑ नो जुषा॒णः॥३८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    ई॒डि॒तः। दे॒वैः। हरि॑वा॒निति॒ हरि॑ऽवान्। अ॒भि॒ष्टिः। आ॒जुह्वा॑न॒ इत्या॒ऽजुह्वा॑नः। ह॒विषा॑। शर्द्ध॑मानः। पु॒र॒न्द॒र इति॑ पुरम्ऽद॒रः। गो॒त्र॒भिदिति॑ गोत्र॒ऽभित्। वज्र॑बाहु॒रिति॒ वज्र॑ऽबाहुः। आ। या॒तु॒। य॒ज्ञम्। उप॑। नः॒। जु॒षा॒णः ॥३८ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    ईडितो देवैर्हरिवाँऽअभिष्टिराजुह्वानो हविषा शर्धमानः । पुरन्दरो गोतभिद्वज्रबाहुरा यातु यज्ञमुप नो जुषाणः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    ईडितः। देवैः। हरिवानिति हरिऽवान्। अभिष्टिः। आजुह्वान इत्याऽजुह्वानः। हविषा। शर्द्धमानः। पुरन्दर इति पुरम्ऽदरः। गोत्रभिदिति गोत्रऽभित्। वज्रबाहुरिति वज्रऽबाहुः। आ। यातु। यज्ञम्। उप। नः। जुषाणः॥३८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 38
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे विद्वान महोदय, ज्याप्रमाणे (हरिवान्‌) उत्तम घोड्यावर स्वार असलेला (वा उत्तम घोडदळ असणारा) आणि (वज्रबाहुः) हातीं वज्र धारण करणारा, तसेच (पुरंदरः) शत्रूंचे नगर उध्वस्त करणारा सेनापती (आपल्या सैन्यावर नियंत्रण ठेवतो) तसेच जसे (गोत्रभित्व्‌) ढगांना उध्वस्त करणारा सूर्य आकाशावर राज्य करतो, (त्याप्रमाणे तुम्ही आमच्या यज्ञात मार्गदर्शनासाठी या) (देवैः) विद्वानांद्वारे (ईडितः) प्रशंसित (अभिष्टिः) सर्वदृष्ट्या वा नेहमी यज्ञ करणाऱ्या (आजुह्वानः) विद्वानांतर्फे सत्कारपूर्वक निमंत्रित केलेले (हे विद्वान) आपण, (हविषा) सद्विद्या देण्यासाठी आणि ग्रहण करण्यासाठी (शर्द्धमानः) (सर्व कष्ट) सहन करूनही (जुषाणः) प्रसन्न होऊन (नः) आमच्या (यज्ञम्‌) या यज्ञाला (उप, आ, यातु) अवश्य या, उपस्थित रहा ॥38॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. ज्याप्रमाणे सेनापती सैन्यशक्तीत आणि सूर्य मेघांतील शक्ती वाढवून सर्व जगाचे रक्षण करतो, तद्वत धार्मिक अध्यापकांनी (आपल्या ज्ञानात वृद्धी करून) शिष्यांना शिकवावे आणि स्वतः अध्ययन-अध्यापन करीत आपल्या ज्ञानाद्वारे सर्व प्राण्यांचे रक्षण करावे. ॥38॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top