Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 20
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 6
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - सभापतिर्देवता छन्दः - अनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    जि॒ह्वा मे॑ भ॒द्रं वाङ् महो॒ मनो॑ म॒न्युः स्व॒राड् भामः॑। मोदाः॑ प्रमो॒दा अ॒ङ्गुली॒रङ्गा॑नि मि॒त्रं मे॒ सहः॑॥६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    जि॒ह्वा। मे॒। भ॒द्रम्। वाक्। महः॑। मनः॑। म॒न्युः। स्व॒राडिति॑ स्व॒ऽराट्। भामः॑। मोदाः॑। प्र॒मो॒दा इति॑ प्रऽमो॒दाः। अ॒ङ्गुलीः॑। अङ्गा॑नि। मि॒त्रम्। मे॒। सहः॑ ॥६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    जिह्वा मे भद्रँवाङ्महो मनो मन्युः स्वराड्भामः । मोदाः प्रमोदाऽअङ्गुलीरङ्गानि मित्रम्मे सहः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    जिह्वा। मे। भद्रम्। वाक्। महः। मनः। मन्युः। स्वराडिति स्वऽराट्। भामः। मोदाः। प्रमोदा इति प्रऽमोदाः। अङ्गुलीः। अङ्गानि। मित्रम्। मे। सहः॥६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 6
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - राजा वा राजपुरूष प्रजाजनांप्रति म्हणतात) हे मनुष्यानो, (प्रजाजनहो) (मी अपेक्षा करतो की राज्यकार्य करतांना) (मे) माझी (जिह्वा) जीभ (भद्रम्‌) हितकारी अन्न सेवन करणारी असावी (वाक्‌) माझी वाणी (महः) पूज्य वेदशास्त्रांच्या ज्ञानाने भारलेली असावी (मनः) माझे मन, अंतःकरण (मन्युः) दुष्टांवर क्रोध करणारे असावे. (स्वराट्) माझी बुद्धी स्वतः निर्णयात्मक असावी. (भामः) मनात प्रकाश (मोदाः) हर्ष आणि उत्साह असावा (प्रमोदाः) अधिकाधिक आनंदाचे योग यावेत. (अङ्गुलीः) माझ्या अंगुली (बोटें) तसेच (अङ्गानि) इतर सर्व अवयव (मित्रम्‌) मला मित्राप्रमाणे तसेच (सहः) सहन शक्ती असणारे अथवा (मे) मला सहायकाप्रमाणे असावेत. (मी अशी आशा करतो की माझे शरीर व अवयव कार्यक्षम असावेत की ज्यायोगे मी, राजपुरूष, प्रजाजनांची उत्तम सेवा करू शकेन) ॥6॥

    भावार्थ - भावार्थ - जे राजपुरूष (शासकीय अधिकारी वा कर्मधारी) ब्रह्मचर्य पालन करणारे (संयमी), जितेन्द्रिय तसेच धर्ममय आचरण करणारे असतात, पथ्याहार करतात, सत्यभाषी व दुर्जनांवर क्रोध करणारे असून सदैव प्रसन्न असतात आणि इतरांनाही आनंदित ठेवतात, ते पुरूषार्थी राजपुरूष सर्वांचे मित्र असावेत. आणि सदा सुखी राहावेत. ॥6॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top