Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 49
    ऋषिः - वामदेव ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    1

    आ नऽइन्द्रो॒ हरि॑भिर्या॒त्वच्छा॑र्वाची॒नोऽव॑से॒ राध॑से च। तिष्ठा॑ति व॒ज्री म॒घवा॑ विर॒प्शीमं य॒ज्ञमनु॑ नो॒ वाज॑सातौ॥४९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आ। नः॒। इन्द्रः॑। हरि॑भि॒रिति॒ हरि॑ऽभिः। या॒तु॒। अच्छ॑। अ॒र्वा॒ची॒नः। अव॑से। राध॑से। च॒। तिष्ठा॑ति। व॒ज्री। म॒घवेति म॒घऽवा॑। वि॒र॒प्शीति॑ विऽर॒प्शी। इ॒मम्। य॒ज्ञम्। अनु॑। नः॒। वाज॑साता॒विति॒ वाज॑ऽसातौ ॥४९ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    आ नऽइन्द्रो हरिभिर्यात्वच्छार्वाचीनोवसे राधसे च । तिष्ठाति वज्री मघवा विरप्शीमँयज्ञमनु नो वाजसातौ ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    आ। नः। इन्द्रः। हरिभिरिति हरिऽभिः। यातु। अच्छ। अर्वाचीनः। अवसे। राधसे। च। तिष्ठाति। वज्री। मघवेति मघऽवा। विरप्शीति विऽरप्शी। इमम्। यज्ञम्। अनु। नः। वाजसाताविति वाजऽसातौ॥४९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 49
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (मघवा) परमश्रेष्ठ धनाने युक्त (पवित्र व सदाचाराने मिळविलेल्या धनाचा स्वामी (आमचा) (इन्द्रः) ऐवर्यशाली सेनापती (विरपशी) महान असून (अर्वाचीनः) विद्या आणि शक्तीने संपन्न आहे. तो (वज्री) उत्तम शस्त्रविद्याद्वारे प्रशिक्षित सैनिकांचा नेता आहे. तो (हरिभिः) प्रशिक्षित घोडदळाच्या सहाय्याने (नः) आम्हा प्रजाजनांचे (अनसे) रक्षण करण्यासाठी आणि (धनाय च) धनसंपत्ती प्राप्तीसाठी (वाजसातौ) रणभूमीकदे (अनु तिष्ठाति) दृढतेने स्थित राहतो. तो (नः) आमच्या (इमम्‌) या (यज्ञम्‌) तो सत्य आणि न्याय याद्वारे करीत असलेल्या या (राष्ट्रयज्ञामधे) (अच्छा, आ, यातु) योग्यप्रकारे योग्यवेळी प्राप्त होवो (अशी आम्ही इच्छा करीत आहोत) ॥49॥

    भावार्थ - भावार्थ - राजपुरूष असे असावेत की जे युद्धविद्येत प्रवीण, अति बलशाली, प्रजेच्या समृद्धीत वृद्धी करणारे, उत्तम प्रशिक्षित हत्ती आणि घोड्यांचे सैन्य जवळ बाळगणारे आहेत, आणि जे सदैव प्रजेचे कल्याणच इच्छितात. ॥49॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top