English
यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 64
ऋषिः - विदर्भिर्ऋषिः
देवता - अश्विसरस्वतीन्द्रा देवताः
छन्दः - अनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
2
अ॒श्विना॑ भेष॒जं मधु॑ भेष॒जं नः॒ सर॑स्वती।इन्द्रे॒ त्वष्टा॒ यशः श्रिय॑ꣳ रू॒पꣳरू॑पमधुः सु॒ते॥६४॥
स्वर सहित पद पाठअ॒श्विना॑। भे॒ष॒जम्। मधु॑। भे॒ष॒जम्। नः॒। सर॑स्वती। इन्द्रेः॑। त्वष्टा॑। यशः॑। श्रिय॑म्। रू॒पꣳरूप॒मिति॑ रू॒पम्ऽरू॑पम्। अ॒धुः॒। सु॒ते ॥६४ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अश्विना भेषजम्मधु भेषजन्नः सरस्वती । इन्द्रे त्वष्टा यशः श्रियँ रूपँरूपमधुः सुते ॥
स्वर रहित पद पाठ
अश्विना। भेषजम्। मधु। भेषजम्। नः। सरस्वती। इन्द्रेः। त्वष्टा। यशः। श्रियम्। रूपꣳरूपमिति रूपम्ऽरूपम्। अधुः। सुते॥६४॥
विषय - पुनश्च, तोच विषय -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (सामान्य गृहस्थजन म्हणतात) (अश्विना) अध्यापक आणि उपदेशक गण, व तसेच (सरस्वती) विदुषी सुशिक्षित माता आणि (त्वष्टा) सूक्ष्म कार्य (कला, कारागरी) जाणणारे तज्ञ लोक यांनी (नः) आमच्यासाठी (सुते) निर्माण वा उत्पन्न केलेले (इन्द्रे) परम ऐश्वर्य (धारण करावे) तसेच (भेषजम्) सामान्य उपयोगी औषधी आणि (मधुभेषजम्‌) मधुर (कटु, तिक्त आदी) गुणांनी युक्त विशिष्ट औषधी (शोधून काढाव्यात) (आणि अशाप्रकारे आपली) (यशः) कीर्ती (श्रियम्) लक्ष्मी (धनसंपदा) आणि (रूपं रूपम्‌) सुंदर शारीरिक व मानसिक रूपाची वृद्धी करण्यात (अधुः) समर्थ व्हावे, (अशी आम्ही कामना करीत आहोत) ॥64॥
भावार्थ - भावार्थ - जेव्हा माणसांजवळ धनसंपत्ती येईल, तेव्हा त्यानी त्याद्वारे उत्तम औषधींचा संग्रह करावा, कीर्ती मिळवावी आणि आपली शोभा (सम्मान) वाढवावा. ॥64॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal